FUNDUSZ SPÓJNOŚCI

Fundusz Spójności zwany też Funduszem Kohezji został utworzony na mocy Traktatu o Unii Europejskiej z Maastricht (1993). Powstał na skutek dążenia do zapewnienia w Unii Europejskiej zrównoważonego wzrostu gospodarczego i postępu socjalnego - zadań uznanych za pierwszoplanowe zgodnie z postanowieniami Traktatu.

Ze względu na charakter i cel działania Fundusz Spójności jest instrumentem polityki strukturalnej UE, nie należy on natomiast bezpośrednio do Funduszy Strukturalnych.

Zakres działania Funduszu Spójności obejmuje pomoc o zasięgu krajowym, a nie regionalnym jak to ma miejsce w przypadku Funduszy Strukturalnych. W ramach jego funkcjonowania kładzie się nacisk na rozwój i współpracę regionów oraz na przekształcenia strukturalne regionów słabiej rozwiniętych. Jest to efekt dążenia Unii Europejskiej do równomiernego i stabilnego rozwoju oraz usunięcia dysproporcji w rozwoju pomiędzy krajami członkowskimi.

Środki z Funduszu Kohezji są kierowane do państw, w których poziom Produktu Krajowego Brutto (PKB) na jednego mieszkańca jest niższy niż 90 procent średniej UE. Kryterium to spełniają obecnie cztery kraje członkowskie: Grecja, Portugalia, Irlandia i Hiszpania. Pomoc przeznaczona jest na finansowanie projektów dotyczących inwestycji w zakresie ochrony środowiska i infrastruktury transportowej (w tym wspieranie rozwoju sieci korytarzy transeuropejskich).

FS - informacje podstawowe

     W budżecie Unii Europejskiej na lata 2007-2013 przewiduje się utrzymanie Funduszu Spójności jako instrumentu polityki strukturalnej. Fundusz Spójności będzie nadal funkcjonował w krajach, w których PNB jest niższy niż 90% średniej unijnej. Komisja Europejska przewiduje również utrzymanie maksymalnego poziomu dofinansowania z Funduszu Spójności w wysokości 85% kosztów kwalifikowanych.

W maju 2007 r. Komisja Europejska zaakceptowała polskie Strategiczne Ramy Odniesienia. Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia (NSRO) to podstawowy dokument przygotowywany przez każdy kraj członkowski Unii Europejskiej, określający krajowe priorytety, na które będą przeznaczone unijne fundusze w okresie programowania 2007-2013. 

W okresie programowania 2007-2013 Polska będzie największym beneficjentem unijnej polityki spójności. Spośród 347 mld euro przeznaczonych na ten cel, ponad 67 mld euro przyznane zostało Polsce. Łącznie z współfinansowaniem krajowym kwota ta wynosi 85,6 mld euro.

Zmiany w polityce spójności Unii Europejskiej
na lata 2007 - 2013

W okresie budżetowania 2007 - 2013 priorytety polityki strukturalnej będą osiągane w ramach trzech celów:

1. Konwergencja

2. Regionalna konkurencyjność i zatrudnienie

3. Współpraca terytorialna


Źródłami finansowania nowej polityki spójności będa trzy fundusze:

1. Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego

2. Europejski Fundusz Społeczny

3. Fundusz  Spójności

Nowe priorytety, które będzie wspierał Fundusz Spójności to:

  • - transeuropejskie sieci transportowe
  • - infrastruktura ochrony środowiska
  • - połączenia kolejowe, morskie, śródlądowe
  • - programy transportu multimodalnego poza sieciami transeuropejskimi
  • - zrównoważony rozwój transportu miejskiego
  • - inwestycje środowiskowe (projekty energooszczędne oraz w zakresie źródeł energii odnawialnej).

Inwestycje w zakresie ochrony środowiska w latach 2007 - 2013 współfinansowane będą z Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.

Cele Funduszu Spójności w zakresie ochrony środowiska

     Głównym celem strategii środowiskowej Funduszu Spójności jest wsparcie dla realizacji zadań inwestycyjnych władz publicznych w zakresie ochrony środowiska, wynikających z wdrażania prawa Unii Europejskiej. Priorytety (zakres projektów) dla Funduszu Spójności w latach 2007-2013 w ochronie środowiska:

- poprawa jakości wód powierzchniowych,
- polepszenie jakości i dystrybucji wody przeznaczonej do spożycia,
- poprawa jakości powietrza,
- racjonalizacja gospodarki odpadami,
- ochrona powierzchni ziemi,
- zapewnienie bezpieczeństwa przeciwpowodziowego.

     Odbiorcami pomocy tj. beneficjentami końcowymi będą samorządy terytorialne (gminy, związki gmin, powiaty) i przedsiębiorstwa komunalne.